IZLAZNE ZAMOLNICE - OBJAŠNjENjA I OBRASCI

Zamolnice za pružanje opštih vidova pravne pomoći obuhvataju dostavljanje sudskih i vansudskih akata, izvođenje pojedinih procesnih radnji (saslušanje stranaka, svedoka, veštaka, uzimanje nasledničke izjave i dr.), pribavljanje informacija o stranom pravu ili postojanju uzajamnosti i proveru različitih  podataka.

Forma izlazne zamolnice predviđena je Sudskim poslovnikom (Obrazac br. 170), ukoliko nije predviđena međunarodnim ugovorom.

Prilikom sačinjavanja zamolnice od strane nadležnog suda pravi se razlika u zavisnosti da li se zamolnica upućuje u:

1. Države regiona (bivša SFRJ)

2. Ostale države

 

Preuzmi obrazac propratnog akta

Preuzmi obrazac zamolnice

 

A) Makedonija, Hrvatska, Slovenija

Dostavljanje zamolnica za uručenje sudskih akata i izvođenje određenih procesnih radnji u navedenim državama regiona vrši se uvek preko Ministarstava pravde tih država. U tom slučaju neophodno je uz dopis naslovljen na Ministarstvo pravde Republike Srbije sačiniti i odgovarajuću zamolnicu naslovljenu na «nadležni organ zamoljene države» u kojoj se dostavljanje treba izvršiti.

Ministarstvo pravde Republike Srbije  šalje primnjenu zamolnicu Ministarstvu pravde zamoljene države, koje zamolnicu prosleđuje organu nadležnom za dostavu.

Relevantni ugovori:
- Ugovor između Srbije i Crne Gore i Republike Makedonije o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima od 9. marta 2005. godine. (preuzmi tekst) Nov ugovor o pravnoj pomoći u krivičnim i građanskim stvarima, koji predviđa mogućnost neposrednog komuniciranja za opšte vidove pravne pomoći  je u postupku ratifikacije;

- Ugovor između Savezne Republike Jugoslavije i Republike Hrvatske o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima od 15. septembra 1997. godine (preuzmi tekst) («Sl. list SRJ» - Međunarodni ugovori, broj 1/1998);

- U toku je postupak ratfikacije potpisanog Ugovora o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima između Republike Srbije i Republike Slovenije, koji predviđa mogućnost neposednog komuniciranja između pravosudnih organa za opšte vidove pravne pomoći.

 

B) Bosna i Hercegovina

Dostavljanje zamolnica za uručenje sudskih akata i izvođenje određenih procesnih radnji u Bosni i Herecegovini vrši se, kao i u prethodno navedenom slučaju, preko Ministarstava pravde odnosnih država. Takođe, je neophodno uz dopis naslovljen na Ministarstvo pravde Republike Srbije sačiniti i odgovarajuću zamolnicu naslovljenu na «nadležni organ Bosne i Herecgovine». Ministarstvo pravde Republike Srbije potom šalje zamolnicu Ministarstvu pravde Bosne i Hercegovine koje zamolnicu prosleđuje organu nadležnom za dostavu.

Izuzetno od ovog pravila, kada je u pitanju dostavljanje poziva za ostavinsku raspravu ili uzimanje nasledničke izjave u ostavinskom postupku, kao i pružanje pravne pomoći u upravnim stvarima, sudovi i drugi nadležni organi mogu međusobno neposredno komunicirati. U tim slučajevima ,radi efikasnijeg  postupanja bolje je zamolnice upućivati direktno nadležnim sudovima Bosne i Herecgovine.

Relevantni ugovori:
- Ugovor između Srbije i Crne Gore i Bosne i Hercegovine o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima od 24. februara 2005. godine (preuzmi tekst)

- Ugovor između Republike Srbije i Bosne i Hercegovine o izmenama i dopunama navedenog ugovora od 26. februara 2010. godine (preuzmi tekst)

 

V) Crna Gora

Kod opštih vidova pružanja pravne pomoći koji se odnose na uručivanje i dostavljanje određenih akata, dokumenata i obaveštenja, kao i izvođenje procenih radnji (saslušanje stranaka, svedoka, uzimanje nasledničkih izjava i dr.), sudovi i drugi nadležni organi država ugovornica komuniciraju neposredno (član 4 stav 2 Ugovora). Stoga je zbog veće efikasnosti  zamolnice  potrebno dostavljati direktno sudovima i drugim nadležnim organima Crne Gore (sud-sud), a ne preko Ministarstva pravde Republike Srbije.

Relevantan ugovor:
Ugovor između Republike Srbije i Crne Gore o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima od 29. maja 2009. godine. (preuzmi tekst)

 

Kada se međunarodna pravna pomoć pruža u ostalim državama (van bivše SFRJ) pravi se na prvom mestu razlika da li se zamolnica odnosi na A) domaće ili B) strane državljane.

 

A. Dostavljanje zamolnica za domaće državljane u inostranstvu

Dostavljanje zamolnica za uručenje sudskih akata i izvođenje određenih procesnih radnji domaćim državljanima u inostranstvu vrši se konzularnim putem. U tom slučaju neophodno je uz dopis naslovljen na Ministarstvo pravde sačiniti i odgovarajuću zamolnicu naslovljenu na nadležno diplomatsko – konzularno predstavništvo (DKP) Republike Srbije u državi u kojoj se dostavljanje treba izvršiti. Ministarstvo pravde potom prosleđuje zamolnicu Ministarstvu spoljnih poslova, koje nakon toga prosleđuje zamolnicu nadležnom diplomatsko – konzularnom predstavništvu. DKP Republike Srbije u stranoj dravi vrši dostavu tako što po pravilu poziva našeg državljanina da pismeno preuzme u prostorijama  DK predstavništva.

Preuzmi obrazac propratnog akta

Preuzmi obrazac zamolnice

 

B. Dostavljanje zamolnica za strane državljane u inostranstvu

Kada je u pitanju dostavljanje zamolnica za uručenje sudskih akta i izvođenje određenih procesnih radnji u inostranstvu stranim fizičkim i pravnim licima, pravna pomoć se odvija na osnovu:

a) Bilateralnog ugovora (ukoliko on postoji)

ili

b) Haške konvencije o dostavljanju u inostranstvo sudskih i vansudskih akata u građanskim i trgovačkim stvarima od 15. novembra 1965. godine i Haške Konvencije o izvođenju dokaza u inostranstvu u građanskim i trgovačkim  stvarima od 18. marta 1970. godine

ili

v) na drugi način (na osnovu Haške konvencije o građanskom postupku ili diplomatskim putem).

 

a) Dostavljanje na osnovu bilateralnog ugovora

Ukoliko Republika Srbija ima zaključen bilateralni ugovor o pravnoj pomoći u građanskim i trgovinskim stvarima pravna pomoć se odvija preko Ministarstava pravde. U tom slučaju potrebno je uz dopis naslovljen na Ministarstvo pravde sačiniti i zamolnicu naslovljenu na nadležni organ države u kojoj se dostavljanje treba izvršiti. Najčešće je potrebno i zamolnicu i priložena dokumenta prevesti na jezik zamoljene države ali to zavisi od samog bilateralnog ugovora.

Preuzmi obrazac propratnog akta

Preuzmi obrazac zamolnice

Osim sa državama regiona, Republika Srbija ima zaključene bilateralne ugovore o pravnoj pomoći u građanskim i trgovinskim stvarima sa sledećim državama:

 

1. Alžir – Ugovor o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima između Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije i Demokratske Narodne Republike Alžir od 31. marta 1982. godine (Službeni list SFRJ» - Međunarodni ugovori, br. 2/1983); (preuzmi tekst)
2. Austrija – Ugovor  o uzajamnom pravnom saobraćaju između FNR Jugoslavije i Republike Austrije od 16. decembra 1954. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak, br. 8/1955); (preuzmi tekst)
3. Belgija  -  Sporazum  o pravnoj pomoći u građanskim i trgovačkim stvarima između SFR Jugoslavije i Kraljevine Belgije od 24. septembra 1971. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak, broj 7/1974); (preuzmi tekst)
4. Bugarska – Ugovor o uzajamnoj pravnoj pomoći između FNR Jugoslavije i Narodne Republike Bugarske od 23. marta 1956. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak, br. 1/1957); (preuzmi tekst)
5. Velika Britanija – Konvencija između Kraljevine Jugoslavije i Velike Britanije o uređenju međusobne pomoći u vođenju postupka u građanskim i trgovačkim stvarima koje su u tečaju ili koje mogu biti u tečaju pred odnosnim sudskim vlastima od 27. februara 1936. godine («Službene novine» br. 116/1937); (preuzmi tekst)
6. Grčka – Konvencija o uzajamnim pravnim odnosima između FNR Jugoslavije i Kraljevine Grčke od 18. juna 1959. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak, broj 7/1960); (preuzmi tekst)
7. Irak – Ugovor o pravnoj i sudskoj saradnji između SFR Jugoslavije i Republike Iraka od 23. maja 1986. godine («Službeni list FNRJ» - Međunarodni ugovori broj 1/1987); (preuzmi tekst)
8. Italija – Konvencija o uzajmanoj pravnih pomoći u građanskim i upravnim stvarima između FNR Jugoslavije i Italijanske Republike od 3. decembra 1960. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak, broj 5/1963); (preuzmi tekst)
9. Kipar – Ugovor o pravnoj pomoći u građanskim i krivičnim stvarima između SFR Jugoslavije i Republike Kipar od 19. septembra («Službeni list SFRJ» - Međunarodni ugovori, broj 2/1986); (preuzmi tekst)
10. Mađarska - Ugovor o uzajamnom pravnom saobraćaju između SFR Jugoslavije i NR Mađarske od 7. marta 1968. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak broj 3/1968); (preuzmi tekst)
11. Mongolija – Ugovor o pružanju pravne pomoći u građanskim, porodičnim i krivičnim stvarima između SFR Jugoslavije i Mongolske Narodne Republike od 8. juna 1981. godine («Službeni list SFRJ» - Međunarodni ugovori broj 7/1982); (preuzmi tekst)
12. Poljska - Ugovor o pravnom saobraćaju u građanskim i krivičnim stvarima između FNR Jugoslavije i NR Poljske od 6. februara 1960. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak br. 5/1963); (preuzmi tekst)
13. Slovačka – Ugovor o regulisanju pravnih odnosa u građanskim, porodičnim i krivičnim stvarima između SFR Jugoslavije i Čehoslovačke SR od 20. januara 1964. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak, br. 13/1964); (preuzmi tekst)
14. Rumunija – Ugovor o pravnoj pomoći između FNR Jugoslavije i Rumunske Narodne Republike od 18. oktobra 1960. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak broj 8/1961); Dodatni protokol uz Ugovor o pravnoj pomoći između FNR Jugoslavije i Rumunske Narodne Republike od 18. oktobra 1960. godine, sastavljen 21. januara 1972. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak, br. 4/1973); (preuzmi tekst)
15. Ruska Federacija -  Ugovor o pravnoj pomoći u građanskim, porodičnim i krivičnim stvarima između FNR Jugoslavije i SSSR -a od 24. februara 1962. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak br. 5/1963); (preuzmi tekst)
16. Turska – Konvencija između Kraljevine Jugoslavije i Republike Turske o uzajamnim odnosima, po predmetima sudskim, građanskim i trgovačkim od 3. jula 1934. godine («Službene novine», br. 26/1936); (preuzmi tekst)
17. Ukrajina – Ugovor  o pravnoj pomoći u građanskim, porodičnim i krivičnim stvarima između FNR Jugoslavije i SSSR -a od 24. februara 1962. godine («Službeni list FNRJ» - Dodatak br. 5/1963); (preuzmi tekst)
18.  Francuska – Sporazum o olakšanju primene Haške konvencije o građanskom postupku od 1. marta 1954. godine između SFR Jugoslavije i Francuske Republike potpisan 29. oktobra 1969. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak, broj 21/1971); (preuzmi tekst)
19. Češka Republika – Ugovor o regulisanju pravnih odnosa u građanskim, porodičnim i krivičnim stvarima između SFR Jugoslavije i Čehoslovačke SR od 20. januara 1964. godine («Službeni list SFRJ» - Dodatak, br. 13/1964). (preuzmi tekst)

 

b) Haška konvencija o dostavljanju u inostranstvo sudskih i vansudskih akata u građanskim i trgovačkim stvarima od 15. novembra 1965. godine i Haška Konvencija o izvođenju dokaza u inostranstvu u građanskim i trgovačkim  stvarima od 18. marta 1970. godine

Ukoliko se zamolnica odnosi na uručenje sudskih i vansudskih akata ili izvođenje dokaza u državi sa kojom Republika Srbija nema zaključen bilateralni ugovor, dostavljanje zamolnica se vrši na osnovu navedenih Haških konvencija, ukoliko im je odnosna država pristupila ili ih je ratifikovala. Navedene Konvencije su stupile na snagu u Republici Srbiji 1. februara 2011. godine.

Prilikom pristupanja navedenim Konvencijama svaka država je dužna da odredi centralni organ preko kog će se odvijati pravna pomoć, odnosno preko kog će se slati sve zamolnice, kako ulazne tako i izlazne. Republika Srbija je za centralni organ odredila Prvi osnovni sud u Beogradu. To znači da je svaki sud dužan da zamolnice upućene stranim fizičkim i pravnim licima u državama potpisnicama Konvencija pošalje preko Prvog osnovnog suda u Beogradu.

 

b1) Haška konvencija o dostavljanju u inostranstvo sudskih i vansudskih akata u građanskim i trgovačkim stvarima od 15. novembra 1965. godine

Preuzmi tekst Konvencije

Države potpisnice Haške konvencije o dostavljanju u inostranstvo sudskih i vansudskih akata u građanskim i trgovačkim stvarima od 15. novembra 1965. godine, sa kojima Republika Srbija nema zaključen bilateralni ugovor, su:

1. Albanija
2. Antigva i Barbuda
3. Argentina
4. Australija
5. Bahami
6. Barbados
7. Belize
8. Belorusija
9. Bocvana   
10. Venecuela
11. Danska
12. Egipat
13. Estonija
14. Izrael
15. Indija
16. Irska
17. Island
18. Japan
19. Kanada
20. Kina
21. Koreja
22. Kuvajt
23. Letonija
24. Litvanija
25. Luksemburg
26. Malavi
27. Malta
28. Maroko
29. Meksiko
30. Monako
31. Nemačka
32. Norveška
33. Pakistan
34. Portugalija
35. SAD
36. Sent Vinsent i Grenadini
37. San Marino
38. Sejšeli
39. Finska
40. Holandija
41. Švajcarska
42. Švedska
43. Španija
44. Šri Lanka

Takođe, podatak o potpisnicima ove konvencije se može dobiti preko internet adrese Haške konferencije: (vidi ovde)
 

Uputstvo za sačinjavanje izlazne zamolnice

1. Zamolnicu za dostavljanje sudskih i vansudskih akata je potrebno sačiniti na obrascu, koji je jedinstven i sastavni je deo Konvencije. Obrazac je sastavljen na engleskom, francuskom i srpskom jeziku.

Preuzmi obrazac zamolnice za dostavljanje sudskih i vansudskih akata u inostranstvu

U određenim slučajevima potrebno je obrazac prevesti i na jezik zamoljene države (ukoliko je država potpisnica rezervom stavljenom uz Konvenciju zahtevala da formular bude sačinjen i na njenom jeziku). Navedeni obrazac zamolnice popuniće nadležni sud, uvek u najmanje dva primerka i kada je to potrebno, priložiće prevod u, takođe, dva primerka.

2. Uz obrasce treba priložiti sudske ili vansudske akte koje je potrebno dostaviti u inostranstvo, prevedene na jezik zamoljene države, takođe, u dva primerka. Troškove prevoda akata snosi stranka u postupku koja je predložila ili kojoj je u interesu takav način dostavljanja.

3. Sud, uz propratni akt, šalje Prvom osnovnom sudu u Beogradu (kao Centralnom organu) popunjeni i prevedeni obrazac zamolnice i potvrde, sa aktima u originalu i prevodu, sve u najmanje dva primerka, a kopiju zadržava u predmetu.

Za dodatna objašnjenja u pogledu primene ove Konvencije obratite se Prvom osnovnom sudu u Beogradu – Odeljenju za međunarodnu pravnu pomoć, telefon 011/3083-602.

 

b2) Haška konvencija o izvođenju dokaza u inostranstvu u građanskim i trgovačkim stvarima od 18. marta 1970. godine

Preuzmi tekst Konvencije

Države potpisnice Haške konvencije o izvođenju dokaza u inostranstvu u građanskim i trgovačkim stvarima od 15. novembra 1965. godine, sa kojima Republika Srbija nema zaključen bilateralni ugovor, su:

1. Albanija
2. Argentina
3. Australija
4. Barbados
5. Belorusija
6. Venecuela
7. Danska
8. Estonija
9. Indija
10. Island
11. Izrael
12. Kina
13. Kolumbija
14. Koreja
15. Kuvajt
16. Letonija
17. Litvanija
18. Lihtenštajn
19. Luksemburg
20. Malta
21. Maroko
22. Meksiko
23. Monako
24. Nemačka
25. Norveška
26. Portugalija
27. SAD
28. Sejšeli
29. Singapur
30. Finska
31. Holandija
32. Švajcarska
33. Švedska
34. Španija
35. Šri Lanka

Za sve dodatne informacije o načinu upućivanja zamolnica možete se obratiti Ministarstvu pravde – Odeljenju za međunarodnu pravnu pomoć u građanskim stvarima na telfon (011) 3622 356.